TAKHS KALAMATA

Ο ναός του άγιου Δημήτριου πρωτοχτίστηκε πάνω από ένα ρωμαϊκό λουτρό στο οποίο μαρτύρησε ο άγιος το 303.
Σύμφωνα με την παράδοση, από το σημείο όπου μαρτύρησε ο άγιος άρχισε να αναβλύζει μύρο. Το 324 που ορίστηκε ο χριστιανισμός σαν
επίσημη θρησκεία του κράτους οι θεσσαλονικείς χτίσανε ένα μικρό τρίκλιτο ναό στο σημείο αυτό. Ο μικρός αυτός ναός έγινε σύντομα
γνωστός όχι μόνο στη Θεσσαλονίκη αλλά σε όλο τον χριστιανικό κόσμο διότι αποδείχτηκε ότι το μύρο είχε θεραπευτικές ιδιότητες.
Προσκυνητές έρχονταν από όλα τα μέρη του κόσμου για να προσευχηθούν και να θεραπευτούν. Ανάμεσα σε αυτούς και ο έπαρχος του
ιλλυρικού Λεόντειος.
Ο Λεόντειος θεραπεύτηκε από την αθεράπευτη για χρόνια αρρώστια του και από ευγνωμοσύνη στον Άγιο, αντικατέστησε το μικρό τρίκλιτο
ναό με μια επιβλητική Βασιλική το 413. Η Βασιλική στεκόταν εκεί μέχρι και τα χρόνια του αυτοκράτορα Ηρακλείου (610-641) όταν μια
πυρκαγιά την κατέστρεψε.
Ο ναός ανοικοδομήθηκε με μερικές διαφοροποιήσεις αμέσως μετά. Το 904 όμως λεηλατήθηκε από τους Σαρακηνούς και λίγο αργότερα το
1185 ξαναλεηλατήθηκε από τους Νορμανδούς. Την περίοδο της δεύτερης λεηλασίας τα λείψανα του άγιου μεταφέρθηκαν στην Ιταλία από
καλόγερους που ήθελαν να τα διασώσουν. Το 13ο αιώνα ο ναός επισκευάστηκε και ανακαινίστηκε. Την εποχή εκείνη χτίστηκε και το
παρεκκλήσι του άγιου Ευθυμίου στην νοτιοανατολική πλευρά του ναού του άγιου Δημήτριου από τον πρωτοστράτωρ Μιχαήλ Γλαβάς
Ταρχανειώτη, σύμφωνα με την επιγραφή που βρίσκετε στο παρεκκλήσι. Το 1430, κατά την άλωση της Θεσσαλονίκης από τους Τούρκους,
μια καινούργια λεηλασία έγινε. Αυτή μάλιστα ήταν τόσο βάναυση που οι τοίχοι του ναού μείνανε σχεδόν γυμνοί! Το 1481 τοποθετήθηκε
στην αριστερή αρχή του κεντρικού κλίτους του ναού ο τάφος του Λούκα Σπαντούνη, ενός ανθρώπου που διέθεσε αρκετά χρήματα στον
ναό. Το 1493 η Εκκλησία μετατρέπεται σε μουσουλμανικό τέμενος με το όνομα «Κασημιά Τζαμί» και παραμένει έτσι έως την
απελευθέρωση της πόλης. Το 1917 το μνημείο σχεδόν αφανίστηκε ακολουθώντας την μοίρα του σε μια ακόμη πυρκαγιά. Τέλος ο ναός
αναστηλώθηκε και παραδόθηκε στους πιστούς στις 26 Οκτωβρίου του 1949, την ημέρα της γιορτής του άγιου.